Opis
PDF i e-pub
Prof. dr hab. Agnieszka Kozyra jest zatrudniona w Katedrze Japonistyki
Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w religii i filozofii Japonii.
Opublikowała między innymi: Samurajskie chrześcijaństwo (1995), Nihon
to seiyō ni okeru Uchimura Kanzō (Pomiędzy Wschodem a Zachodem –
myśl religijna Uchimury Kanzō, 2001), Filozofia zen (2004), Filozofia nicości
Nishidy Kitarō (2007), Estetyka zen (2010), Mitologia japońska (2011),
Zen a sztuki walki (red.) (2014).
Neo-zen?
Na Zachodzie, a zwłaszcza w USA, nastąpiły tak znaczące zmiany
w doktrynie i formie praktyki zen, że autorka tej książki określiła je mianem „neo-zen”, podkreślając, iż jest to najbardziej radykalna reinterpretacja w historii tej szkoły buddyjskiej. Wiele opracowań na temat zen, które powstały w USA, jest próbą adaptacji zen do kulturowej matrycy szeroko pojętego Zachodu. W efekcie takiej adaptacji pojawiają się nowe,
oryginalne koncepcje. Elementy kultury Zachodu, które w procesie
adaptacji zen stanowią największy problem, to racjonalizm, libertynizm
i hedonizm. Te pojęcia łączą się z innymi koncepcjami, równie ważnymi
dla kultury Zachodu. Racjonalizm, którego granice wyznacza logika
klasyczna, jest podstawą światopoglądu naukowego. Libertynizm jest
związany z indywidualizmem oraz demokratyczną ideą równości. Hedonizm to nie tylko poszukiwanie szczęścia, ale także konsumpcjonizm. Dla zachodniego wyznawcy zen wyzwaniem są więc buddyjskie nauki
o konieczności odrzucenia (lub przekroczenia) rozumu, zanegowania
swojego ‘ja’ oraz pozbycia się wszelkich pragnień, w tym potrzeb
materialnych. Właśnie dlatego najważniejszą praktyką „neo-zen” stała się
medytacja ‘pełni umysłu’ (Mindfulness).
Wstęp
- „Racjonalizacja” medytacji zen
1.1. Praktyka ‘pełni umysłu’ Małego Wozu jako pierwotna nauka Buddy
1.1.2. Thich Nhat Hanh – orędownik praktyki ‘pełni umysłu’ w nurcie zen - Nauki wielkich mistrzów zen a praktyka ‘pełni umysłu’
2.1. Nauki Wielkiego Wozu jako interpretacja „milczenia Buddy”
2.1.1. Sutra Girlandy Kwiatów a nauki mistrzów zen
2.2. Tradycyjne formy praktyki zen a medytacja ‘pełni umysłu’ Małego Wozu
2.2.1. Medytacja w Wielkiej sutrze o aktach skupienia a medytacja w Sutrze Girlandy Kwiatów
2.2.2. Krytyka medytacji ‘przebudzenia w wyciszeniu’ w naukach mistrzów zen
2.2.3. Praktyka ‘dziwnych słów i niepojętych czynów’ w tradycji zen
2.2.4. Praktyka ‘wpatrywania się w kluczowy wers koanu’ w tradycji zen
2.2.5. Medytacja w pozycji siedzącej w szkole sōtō
2.3. Tradycyjne formy praktyki zen a współczesna medytacja ‘pełni umysłu’
2.3.1. Pojęcie ‘umysłu zwyczajnego’ a ‘pełnia umysłu’ - 2.3.2. Nieuchwytność teraźniejszości w zen a „zanurzenie się w teraźniejszości” w praktyce ‘pełni umysłu’
2.3.3. ‘Wielkie miłosierdzie’ w naukach mistrzów zen a etyczny aspekt stanu ‘pełni umysłu’
2.3.4. Wady i zalety praktyki ‘pełni umysłu’ w kontekście tradycyjnych nauk mistrzów zen
3. Rozum na drodze do ‘oświecenia’’
3.1. Pierwotna ‘jakość’ jako źródło racjonalności
3.2. ‘Jakość’ a ‘absolutnie sprzeczna samotożsamość’
3.3. ‘Jakość’ a nauki mistrzów zen
3.4. Jedność rozumu klasycznego i rozumu romantycznego – nowe podejście do technologii - Zen a libertynizm
4.1. Beat Zen Alana Wattsa
4.1.1. Beat Zen i Square Zen
4.1.2. „Taoistyczny” zen
4.2. Hardcore Zen Brada Warnera
4.2.1. „Kolesiowe gadki” jako nowa forma nauk zen
4.2.2. Demitologizacja zen
4.3. Poglądy Wattsa, Warnera i Pirsiga a wizja wolności w naukach mistrzów zen - Zen a hedonizm
5.1. Obietnica doczesnych korzyści jako ‘odpowiedni sposób’ w tradycji buddyjskiej
5.2. Związki zen z psychoanalizą a praktyka ‘pełni umysłu’ jako terapia
5.2.1. Świecka odmiana praktyki ‘pełni umysłu’
5.2.2. Choroba medytacyjna
5.3. Zen jako droga do szczęścia
5.3.1. Zen a „kosmiczny plan”
5.3.2. Narkotyczna ekstaza a ‘oświecenie’ zen
5.3.3. Zen a próba budowania idealnego społeczeństwa
5.4. Zen a konsumpcjonizm
5.4.1. Nowy rynek odpowiadający na duchowe potrzeby
5.4.2. Konsumpcjonizm w duchu zen
5.5. Skandale seksualne w amerykańskich ośrodkach zen - Nowe formy praktyki zen
Zakończenie
