Opis
redakcja naukowa Beata Kubiak Ho-Chi, Yoko Fujii-Karpoluk
Zwierzęta nad wyraz często są motywem japońskich sztuk plastycznych, tematem poezji, prozy, sztuk performatywnych – od czasów najdawniejszych po współczesność. Estetyzacja natury, której ważną część stanowią zwierzęta, przyczyniła się do powstania i utrwalenia w kulturze japońskiej charakterystycznych symboli, tropów i kodów zwierzęcych, nawiązujących do konkretnych pór roku i odpowiadających określonym ludzkim uczuciom. Zwierzęta są częstymi bohaterami filmów, mang i anime. Ich rozliczne gatunki odnajdujemy również w wierzeniach japońskich i związanym z nimi folklorem. Ale czy zwierzę bywa przedstawiane w wytworach kultury japońskiej jako podmiot? Jaki jest w Japonii status zwierząt? Czy są one ukazywane jako żywe istoty, mające swoje prawa, czujące, myślące? Czy wreszcie relacja człowiek – zwierzę kształtowała się w tym kraju na zasadzie bezwzględnego podporządkowania istot nie-ludzkich człowiekowi, tak jak to miało miejsce w kulturze zachodniej? Te i inne pytania, zainspirowane nurtem badawczym, jakim są rozwijające się w krajach anglojęzycznych od lat 60. XX wieku animal studies – w Polsce upowszechniające się zaledwie od kilku lat jako studia nad zwierzętami – stały się punktem wyjścia i tematem przewodnim dwudniowej konferencji, zorganizowanej przez Katedrę Japonistyki UW w listopadzie 2015 roku. Niniejsza książka jest zbiorem artykułów powstałych na bazie referatów przedstawionych w polskiej części konferencji (dodany do niej został, celem uzupełnienia o kwestie najbardziej współczesne, jeden artykuł oraz dwa tłumaczenia tekstów literackich z języka japońskiego).
z Wprowadzenia, Beata Kubiak Ho-Chi
Spis treści:
BEATA KUBIAK HO-CHI
Zwierzę jako motyw i podmiot w japońskiej kulturze – wprowadzenie.
IWONA KORDZIŃSKA-NAWROCKA
Metaforyka hotaru – świetlika w japońskiej kulturze dworskiej.
O księżniczce kochającej owady (Mushi mezuru himegimi),
przekład Iwona Kordzińska-Nawrocka
ANNA ZALEWSKA
Koci zeszyt (Neko no sōshi) – japońskie koty i myszy w dyskursie o prawie
do życia i o zabijaniu
Koci zeszyt (Neko no sōshi), przekład Anna Zalewska
CHIE PISKORSKA
Koty w ukiyoe
MIKOŁAJ MELANOWICZ
Symbolika zwierząt w poezji Hagiwary Sakutarō (1886–1942)
BOGNA SASAKI
Wielowymiarowa relacja człowiek – zwierzę w utworach
Miyazawy Kenjiego (1896–1933)
MAŁGORZATA SOBCZYK
Bydło w obrzędach agrarnych zachodniej Japonii
DAWID WESOŁOWSKI
Yama no Kami – japońska Pani Dzikiej Zwierzyny i jej podopieczni
BEATA KUBIAK HO-CHI
Zwierzęta a Wielkie Trzęsienie Ziemi w Japonii Wschodniej (Higashi Nihon Daishinsai) w filmach dokumentalnych Shishido Daisuke i Matsubary Tamotsu
